سیم و کابل برق جز پرکاربردترین وسایلی هستند که برای سیمکشی ساختمانهای مختلف از آنها استفاده میشود. اصطلاح سیم و کابل اکثرا همراه باهم به کار برده میشود و گاهی به اشتباه به جای یکدیگر استفاده میشوند، در حالیکه باهم متفاوت هستند. در واقع سیم یک وسیله هادی و رسانای برق میباشد و کابل از مجموعهای از سیمها تشکیل میشود. سیم و کابل را برای اتصال مجموعهای از تجهیزات الکتریکی مختلف استفاده میکنند.
انواع سیم و کابل
سیم و کابل انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربرد ویژهای دارند بنابراین آشنایی با انواع آنها و نکات خرید سیم و کابل برای افرادی که قصد استفاده از این وسایل پرکاربرد را دارند ضروری است، سیمها به سه دسته کلی سیم مفتول، نیمهافشان و افشان تقسیمبندی میشوند.
سیم مفتول
مفتول نازکی است که از فلز مس که یک رسانای قوی جریان الکتریکی است ساخته شده است و دارای پوششی از PVC میباشد. این سیم در برابر رطوبت، حرارت و سایر شرایط جوی مقاومت مناسبی داشته و از آن برای سیمکشی ساختمانها، تابلوهای برق و انواع تجهیزات الکتریکی و صوتی استفاده میشود.
سیم نیمهافشان
ساختاری مشابه با سیم مفتول دارد با این تفاوت که ساختار آن قابل انعطافتر میباشد و از چندین رشته نازک مسی تشکیل شده که ولتاژ قابل عبور از این سیمها بین ۴۵۰ الی ۷۵۰ ولت میباشد. روکش روی این سیمها معمولا از دو جنس پلی اتیلن و PVC میباشد که نوع PVC آن غیرقابل اشتعال میباشد و در برابر حرارت و رطوبت مقاومت بیشتری دارد.
سیم افشان
یکی دیگر از انواع سیمهای پرکاربرد که در نکات خرید سیم و کابل باید به آن اشاره شود سیم افشان است، درواقع سیم افشان از چند رشته نازک مسی و قابل انعطاف تشکیل شده است. علاوه بر مس ممکن است از فلزاتی دیگر همچون آلومینیوم برای ساخت این سیم استفاده شود اما نوع مسی آن پرکاربردتر است، عایق یا پوشش رویی این سیمها از جنس PVC میباشد. تفاوت سیم افشان و سیم نیمهافشان در تعداد رشتههای نازک موجود در آنها است، به طوری که تعداد این رشتهها در سیم افشان بیشتر است.
انواع کابل
در ادامه نکات خرید سیم و کابل به معرفی انواع کابل میرسیم، در واقع کابلها براساس کاربرد، جنس، نوع پوشش محافظ و غیره تقسیمبندی میشوند که در اینجا به مهمترین آنها اشاره شده است.
طبقهبندی براساس ولتاژ
• کابل فشار ضعیف LV با ولتاژ بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت • کابل فشار متوسط MV با ولتاژ بین ۱ تا ۳۳ کیلوولت • کابل فشار قوی HV با ولتاژ بین ۶۳ تا ۲۳۰ کیلوولت • کابل فوق فشار قوی EHV با ولتاژ بالاتر از ۴۰۰ کیلوولت بر اساس نوع فلز هادی استفاده شده در کابل، کابلها به دو دسته مسی و آلومینیومی تقسیمبندی میشوند. همچنین براساس نوع عایق استفاده شده برای پوشاندن کابل دستهبندی مختلفی داریم و این عایق ممکن است از جنس PVC، پلی اتیلن، پلی یورتان و غیره باشد اما رایجترین آن همان PVC است.
⚡سیم و کابل غفاریعرضه کننده انواع سیم و کابل از برترین برندهای بازار با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت بازار ⚡
ساختار سیم و کابل
به طور کلی ساختار اصلی سیم برق شامل هادی و عایق است، هادی فلزی است که هدایت جریان الکتریکی را برعهده دارد و این فلز ممکن است طلا، مس، آلومینیوم، تنگستن، نقره و غیره باشد. بخش دیگر عایق یا پوشش رویی سیم است که برای محافظت از برقگرفتگی بر روی هادی قرار میگیرد و معمولا از جنس PVC میباشد. ساختار کابل شامل: • هادی است که ممکن است مسی یا آلومینیومی باشد. • در کابلهایی با ولتاژ متوسط و بالا پس از هادی، لایهای به نام اسکرین هادی بین هادی و عایق قرار میگیرد تا باعث ثبات میدان الکتریکی شده و جرقه ناخواسته ایجاد نشود. • بعد از این لایه عایق قرار میگیرد که از جنس مواد مختلفی است اما پرکاربردترین آن همان PVC است. • لایه بعدی اسکرین عایق است که کارکرد آن مشابه اسکرین هادی است. • فیلر یا پرکننده که پلیمری بوده و فضای خالی بین رشتههای سیم را پر میکند. • نیمه هادی کاغذی که برای حفاظت از اسکرین عایق قرار داده میشود. • شیت هادی که به منظور حفاظت در برابر میدان الکترومغناطیسی تعبیه شده است. • لایه زیرین یا بیدینگ جهت یکپارچه شدن لایههای زیرین خود قرار داده میشود. • زره یا آرمور به منظور حفاظت از لایههای زیرین در برابر عوامل مکانیکی قرار داده میشود. • لایه اخر که ژاکت یا شیت بیرونی نام دارد از اجزای کابل در برابر رطوبت، مواد شیمیایی و غیره محافظت میکند و از جنس PVC میباشد.
استاندارد سیم و کابل برق
یکی دیگر از نکات خرید سیم و کابل استاندارد آن است؛ استاندارد به حروف و اعداد حک شده بر روی سیم گفته میشود که برای تشخیص اصالت و کیفیت کالای خریداری شده استفاده میشود. استاندارد مورد تأیید در ایران، استاندارد آلمانی میباشد که با حروف و اعداد مشخص میشود. • حرف اول جنس هادی (N برای مس و NA برای آلومینیوم) • حرف دوم جنس عایق (Y پلاستیک و G لاستیک) • حرف سوم جنس غلاف (Y پلاستیکی، K سربی و KL آلومینیومی) • حرف چهارم نوع زره (B فولادی و Gb فولاد گالوانیزه) • حرف پنجم جنس پوشش خارجی (Y پلاستیکی و A الیاف گیاهی) اعداد درج شده بر روی سیم به ترتیب نشان دهنده تعداد رشته سیم و سطح مقطع هستند.
از چه نوع سیم و کابل ساختمانی استفاده کنم؟
یکی از مهمترین نکات خرید سیم و کابل انتخاب سیم و کابلی مناسب است. در هر بخش از ساختمان باید از سیم و کابل با سطح مقطع مناسب استفاده کرد. • برای روشنایی انواع لامپ باید از سیم ۱.۵میلیمتر استفاده کنید. • برای پریز برق در هر نقطه از منزل باید از سیم ۲.۵میلیمتر استفاده کنید. • برای سیم تلفن از سیم چهار رشته فویل دار که فاقد نویز است، استفاده کنید. • برای سیم آیفون از سیم ۸ رشته و شماره ۶ آن استفاده کنید. • برای کابل اصلی از سیم سه رشته استفاده کنید.
نکات مهم در خرید سیم و کابل
• یکی از مهمترین موارد جنس هادی است که بهتر است از نوع مسی استفاده کنید چراکه رسانایی بهتری دارد. • به سطح سیم و کابل توجه کنید که برجستگی نداشته و صاف و یکدست باشد. • توجه کنید که میزان عایق استفاده شده متناسب با حجم هادی آن باشد. • هنگام خرید دقت کنید که هادی در وسط عایق قرار گرفته باشد. • یکی دیگر از نکات خرید سیم و کابل این است که حتما سیم و کابلی که دارای استانداردهای مورد تأیید ایران است خریداری کنید.
آیا سطح مقطع کابل برق در کیفیت سیم و کابل تاثیر دارد؟
از دیگر نکات خرید سیم و کابل توجه به سطح مقطع است؛ هر کابلی با هر سطح مقطعی توانایی عبور جریان مشخصی از برق را دارد و عبور بیش از حد مجاز سبب به هدر رفتن انرژی و کاهش طول عمر سیم و کابل و سوختن آنها میشود.